Co grozi za posiadanie narkotyków?

Posiadanie narkotyków w Polsce jest zabronione i stanowi przestępstwo. Przepisy regulujące posiadanie narkotyków w Polsce są surowe, jednakże w przypadku nieznacznej ilości posiadanych narkotyków można uniknąć odpowiedzialności karnej. W przypadku posiadania większej ilości narkotyków odpowiedzialność karna jest zdecydowanie surowsza.

KARY ZA POSIADANIE NARKOTYKÓW?

Przepisy regulujące posiadanie narkotyków zawarte są w Ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (dalej u.p.n.). Art. 62 § 1 tejże ustawy stanowi, że kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Generalna zasada jest taka, że kto posiada substancje odurzające lub psychoaktywne w znacznej ilości ponosi surowszą odpowiedzialność karną niż ten kto posiada narkotyki w mniejszej ilości. Są także sytuacje w których ten kto posiada narkotyki może nie ponieść odpowiedzialności karnej.

Warto w tym miejscu podkreślić, że definicja jaką posługuje się ustawodawca dotycząca środków odurzających i substancji psychotropowych zawarta jest w art. 4 pkt 25-26 u.p.n. W praktyce postępowań karnych najczęściej są to środki tj. marihuana, amfetamina, mefedron, haszysz, kokaina, ecstasy, LSD itd.

Jak zostało już to podkreślone odpowiedzialność karna za posiadanie narkotyków zależy od ilości posiadanych narkotyków. Kary za posiadanie narkotyków w sposób szczegółowy zostały określone w przywołanym art. 62 u.p.n. i tak § 1 tego przepisu wskazuje, że kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Paragraf 2 tego przepisu wskazuje, że jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Natomiast paragraf 3 stanowi, że wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Powstają pytania, jaka ilość narkotyków jest znaczna oraz kiedy mamy do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi. Z pomocą przychodzi orzecznictwo, gdyż ustawodawca wprost nie wskazuje definicji tych pojęć.

Znaczna ilość – jaka to ilość?

W orzecznictwie dominuje pogląd, że znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób – Wyrok SN z 14.07.2011 r., IV KK 127/11, LEX nr 897769.

Zatem przyjmuje się, że znaczna ilość narkotyków to taka która pozwala do jednorazowego odurzenia się kilkudziesięciu osób tj. kilkadziesiąt porcji. Przywołując definicję zwartą w słowniku języka Polskiego PWN „kilkadziesiąt” oznacza liczbę w przedziale 20-99.

Wypadek mniejszej wagi – jaka to ilość?

W zakresie pojęcia wypadku mniejszej wagi orzecznictwo wskazuje, że ocena, czy czyn polegający na posiadaniu narkotyków stanowi wypadek mniejszej wagi, nie jest determinowana wyłącznie albo przede wszystkim ilością posiadanego przez sprawcę narkotyku. O przyjęciu typu uprzywilejowanego przedmiotowego przestępstwa decyduje przecież ocena całości
przesłanek dotyczących zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej czynu, które muszą jednoznacznie wskazywać, iż jego społeczna szkodliwość kształtuje się poniżej stopnia, który uzasadnia reakcję prawnokarną w skali zagrożenia przewidzianego w przepisie typu podstawowego – Wyrok SA w Białymstoku z 7.11.2014 r., II AKa 203/14, LEX nr 1630501.

Zatem aby uznać, że w konkretnej sytuacji doszło do wypadku mniejszej wagi należy mieć na względzie m. in. ilość posiadanych narkotyków, rodzaj posiadanych narkotyków, okoliczności towarzyszące posiadaczowi, okres posiadania, jak i motywy sprawcy. Tylko kompleksowa ocena powyższych okoliczności uzasadnia stwierdzenie, że w konkretnej sprawie
występuje wypadek mniejszej wagi.

Co istotne, jeśli sąd na podstawie powyższych kryteriów uzna, że konkretny przypadek faktycznie stanowi wypadek mniejszej wagi, może zdecydować się na łagodniejsze potraktowanie oskarżonego.

KARA ZA POSIADANIE NARKOTYKÓW NA WŁASNY UŻYTREK?

W Polsce nawet posiadanie narkotyków na użytek własny jest karalne. Należy pamiętać, że nawet posiadanie niewielkich ilości narkotyków na własny użytek może spotkać się z poniesieniem odpowiedzialności karnej. Niemniej jednak, w przypadku znalezienia małej ilości narkotyków na użytek własny sąd oraz prokurator mogą dojść do wniosku, że orzeczenie kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, jak ze względu na stopień społecznej szkodliwości, co może doprowadzić do umorzenia postępowania karnego.

W tym miejscu można się zastanawiać jaką ilość narkotyków można uznać za nieznaczną ilość na własny użytek. Aby odpowiedzieć na to pytanie ponownie należy sięgnąć do orzecznictwa, które wskazuje, że jest to ilość nieprzekraczająca kilku porcji. Zatem jest to taka ilość co do której nie ma wątpliwości, że jest to ilość odpowiadająca potrzebom
posiadacza.

Za nieznaczną ilość można uznać:

Reasumując w sytuacji gdy sprawca posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek możliwe jest umorzenie postępowania również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia.

Ponadto warunkowe umorzenie postępowania możliwe jest również na zasadach ogólnych zawartych w Kodeksie karnym.

Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej, każda sprawa karna powinna być analizowana indywidualnie.