Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, przysługującym w określonych wypadkach od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji. Zasadą jest, że kasacja nie wstrzymuje wykonanie wyroku, a tym samym kary orzeczonej prawomocnie przez sąd – np. pozbawienia wolności. W wyjątkowych sytuacjach Sąd Najwyższy na wniosek stron oraz z urzędu może wstrzymać wykonanie wyroku, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji.
Czy kasacja wstrzymuje wykonanie wyroku karnego?
Co do zasady kasacja nie wstrzymuje wykonania wyroku karnego, w tym wykonania prawomocnie orzeczonej kary pozbawienia wolności. Sąd Najwyższy jednak, zarówno na wniosek stron jak i z urzędu, może wstrzymać wykonanie zaskarżonego wyroku, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji. Zgodnie bowiem z art. 535 § 1 w razie wniesienia kasacji Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji.
W doktrynie procesu karnego wskazuje się, że:
Komentowany przepis dotyczy „wstrzymania wykonania orzeczenia”, a nie „wstrzymania wykonania kary”. Na podstawie tego przepisu możliwe jest wstrzymanie każdego rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu, które podlega wykonaniu. Chodzi tu nie tylko o kary, ale również o środki karne czy zasądzenie odszkodowania.
D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 532.
Komentowany przepis uprawnia do wstrzymania wykonania nie tylko zaskarżonego orzeczenia, lecz także innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji. Przykładowo w wypadku zaskarżenia kasacją wyroku, który został objęty wyrokiem łącznym, Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie tego ostatniego wyroku, gdyż uwzględnienie kasacji co do jednostkowego wyroku spowoduje, że wyrok łączny ex lege utraci moc. Podobnie w wypadku zaskarżenia kasacją wyroku skazującego na bezwzględną karę pozbawienia wolności Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie wydanego w innej sprawie postanowienia o zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej, które zapadło w związku z prawomocnym skazaniem wyrokiem zaskarżonym obecnie kasacją.
Co do zasady postanowienia Sądu Najwyższego w zakresie rozpoznania wniosku o wstrzymanie orzeczenia rozpoznawane są na posiedzeniu bez udziału stron, jednakże na wniosek skierowany do prezesa Sądu Najwyższego, ten może skierować sprawę na posiedzenie celem rozpoznania wniosku o wstrzymanie kasacji przy udziale stron.
Należy pamiętać, że na postanowienie w przedmiocie wniosku o wstrzymanie wykonania orzeczenia – np. odmowne – nie przysługuje stronom zażalenie.
Kasacja stanowi nadzwyczajny środek zaskarżenia, przysługujący w określonych wypadkach od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji – temat ten został kompleksowo opracowany we wpisie o kasacji (Link). Kancelaria w ramach prowadzonej praktyki karnej analizuje sprawy karne pod kątem istnienia podstaw do wniesienia kasacji oraz składa kasacje do Sądu Najwyższego i reprezentuje klientów w postępowaniu kasacyjnym w sprawach karnych. Odpowiednia argumentacja wskazana we wniosku o wstrzymanie wykonania orzeczenia może przekonać Sąd Najwyższy do wstrzymania wykonania kary.
Przydatne przepisy:
Art. 532 k.p.k. [Względna suspensywność kasacji]
§ 1. W razie wniesienia kasacji Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji.
§ 2. Wstrzymanie wykonania orzeczenia można połączyć z zastosowaniem środków określonych w art. 266, 271, 272, 275 i 277.
§ 3. Sąd kasacyjny wydaje postanowienie na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes Sądu Najwyższego zarządzi inaczej.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej, każda sprawa karna powinna być analizowana indywidualnie.
