Wyrok sądu w sprawie karnej ogłaszany jest na rozprawie, a niekiedy na posiedzeniu. Każdy może wziąć udział w rozprawie, na którym sąd ogłosi wyrok i poda ustne motywy swojego rozstrzygnięcia. Niestety, wskutek nowelizacji Kodeksu postępowania karnego z 2016 roku, sąd co do zasady nie jest zobligowany do doręczania wyroku z urzędu stronom, nawet w przypadku niestawiennictwa strony na ogłoszeniu wyroku, zatem wymaga to od strony postępowania wzmożonej czujności, gdyż ogłoszenie wyroku ma istotne znaczenie dla możliwości chociażby zaskarżenia wyroku w sprawie karnej. O samej treści wyroku można dowiedzieć się na ogłoszeniu wyroku, z jego odpisu, niekiedy telefonicznie w biurze obsługi interesanta sądu oraz poprzez zamówienie akt sprawy z wyrokiem do czytelni sądu.
Czy sąd informuje o uprawomocnieniu wyroku?
Sąd sam z siebie nie informuje o uprawomocnieniu wyroku w sprawie karnej.
Uprawomocnienie się orzeczenia jest istotną czynnością, bowiem od tego momentu podlega ono wykonaniu. Innymi słowy, osoba skazana będzie zobligowana do wykonania orzeczenia sądu, w szczególności do natychmiastowego wykonania orzeczonych kar, w tym kary pozbawienia wolności.
Wyrok sądu karnego uprawomocni się tak naprawdę w dwóch sytuacjach:
- w przypadku zaniechania zaskarżenia tego orzeczenia do sądu odwoławczego;
- w sytuacji wydania przez sąd odwoławczy wyroku utrzymującego w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.
Jakkolwiek wydaje się, że drugi przypadek nie wymaga szerszego omówienia, to warto przedstawić kilka słów wyjaśnienia dotyczących braku zaskarżenia orzeczenia. Mianowicie, po ogłoszeniu wyroku sądu pierwszej instancji, strona postępowania (oskarżony, oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy) ma 7 (siedem) dni na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenia odpisu wyroku wraz uzasadnieniem. W przypadku, gdy obie strony nie dokonają tej czynności w ustawowym terminie, to wyrok ulega uprawomocnieniu. Natomiast, jeżeli którakolwiek ze stron złoży niniejszy wniosek, to orzeczenie sądu nadal jest nieprawomocne. Od momentu doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, strona ma 14 dni na wniesienie apelacji. Jeżeli nie zrealizuje tej czynności w tym terminie, to wyrok podlega uprawomocnieniu. Jeśli skutecznie wniesie ona środek odwoławczy od tego orzeczenia, to rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji uprawomocni dopiero się w momencie utrzymania go w mocy przez sąd odwoławczy.
Mimo doniosłości uprawomocnienia się orzeczenia, należy pamiętać, że strona postępowania nie jest informowania o jego uprawomocnieniu. Zatem, to w gestii strony procesu (oskarżonego, oskarżyciela posiłkowego), czy też jej obrońcy leży ustalenie, czy wyrok wydany w jej sprawie jest już prawomocny.
Najprostszym sposobem, aby to ustalić jest tak naprawdę ustalenie tego faktu za pośrednictwem Biura Obsługi Interesantów sądu, który jest uprawniony do udzielenia informacji w tym zakresie.
Czy sąd informuje pracodawcę o wyroku?
Generalnie, sąd prowadzący postępowanie karne nie ma obowiązku informowania pracodawcy o fakcie wydania wyroku skazującego. Od tej zasady istnieje jednak wiele wyjątków. Przede wszystkim, zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, o wszczęciu i ukończeniu postępowania karnego toczącego się z urzędu przeciw:
1) funkcjonariuszom publicznym, osobom zatrudnionym w instytucjach państwowych, samorządowych i społecznych, uczniom i słuchaczom szkół, żołnierzom, a także duchownym i członkom zakonów oraz diakonatów – należy bezzwłocznie zawiadomić przełożonych tych osób;
2) osobom będącym członkami samorządu zawodowego – należy bezzwłocznie zawiadomić właściwy organ tego samorządu;
3) komornikom sądowym, asesorom komorniczym i aplikantom komorniczym – należy bezzwłocznie zawiadomić Ministra Sprawiedliwości, prezesa sądu apelacyjnego oraz prezesa sądu rejonowego właściwych ze względu na siedzibę kancelarii komorniczej.
Oprócz tego, sąd jest zobligowany do poinformowania pracodawcy o fakcie skazania, jeżeli w wyroku karnym zastosowano środek karny, który uniemożliwia dalsze wykonywanie pracy zawodowej.
Przykładowo, sąd musi poinformować pracodawcę o fakcie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, jeżeli praca zawodowa skazanego jest związana z prowadzeniem pojazdów. Oprócz tego sąd jest zobligowany do poinformowania pracodawcy o fakcie orzeczenia zakazu członkostwa w organach zarządczych podmiotów handlowych, jeśli skazany jest np. członkiem zarządu spółki.
Warto wspomnieć, że ustawa procesowa przewiduje również sytuację, która obliguje sąd do poinformowania pracodawcy o fakcie prowadzenia postępowania karnego niezależnie od rodzaju zajmowanego przez oskarżonego stanowiska. Mianowicie, w przypadku zastosowania przez sąd izolacyjnego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, sąd musi o tym fakcie poinformować pracodawcę oskarżonego.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej, każda sprawa karna powinna być analizowana indywidualnie.
